Κάποτε τυχερό έλεγαν αυτόν που βλέπει ένα αστέρι να πέφτει. Στην εποχή της φωτορύπανσης, τυχερός είναι αυτός που απλά μπορεί να το διακρίνει. Φταίει η παχιά φωτεινή πάχνη που κάθε βράδυ σκεπάζει τις υπερφωτισμένες πόλεις της Ελλάδας, κάνοντας σχεδόν απαγορευτική τη θέαση των αστεριών. Αν ο Θαλής ζούσε σήμερα και έστρεφε το βλέμμα του στον ουρανό, δεν θα έπεφτε θαμπωμένος στο πηγάδι. Κι ο Γαλιλαίος θα πάθαινε κατάθλιψη. Ο αέρας πάνω στις πόλεις φωτοβολεί και «πνίγει» τα συμπλέγματα των αστεριών που είναι ορατά με γυμνό μάτι.
Στις μέρες μας οι εννιά στους δέκα Ελληνες μένουν σε φωτορυπασμένες περιοχές. Αυτοί έχουν τη δυνατότητα να δουν μόνο τον Σείριο και τον Αρκτούρο, τα δύο λαμπρότερα αστέρια του βόρειου ημισφαιρίου. Οι μισοί Ελληνες δεν μπορούν να δουν τον Γαλαξία και ζουν σε μέρη πιο φωτεινά απ’ την πανσέληνο. Τα παραπάνω στατιστικά στοιχεία προέρχονται από την έρευνα του κυρίου Χαράλαμπου Κουτρούλη, ηλεκτρολόγου μηχανικού, καθηγητή στο ΤΕΙ Κρήτης). Στον πλανήτη που φλέγεται από τα τεχνητά φώτα (το 63% της επιφάνειας της Γης είναι φωτορυπασμένο), η Αθήνα, η Θεσσαλονίκη, ο Βόλος, η Λάρισα και το Ηράκλειο συμπεριλαμβάνονται στις 31 πόλεις του κόσμου που σημειώνουν μεγάλη ενεργειακή απώλεια λόγω της φωτορύπανσης (στις τρεις πρώτες θέσεις βρίσκονται το Μόντρεαλ, η Νέα Υόρκη και το Μεξικό. Η Αθήνα βρίσκεται στη δέκατη τρίτη θέση και χάνει 14,9 εκατ. kWh το χρόνο, ενώ προηγούνται το Παρίσι, οι Βρυξέλλες και το Λονδίνο).
Σύμφωνα με παλαιότερη έρευνα, 13.700 τόνοι διοξειδίου του άνθρακα εκπέμπονται λόγω του νυχτερινού φωτισμού στην Αθήνα. Ακολουθεί το Ηράκλειο με 821 τόνους, ο Βόλος με 650 τόνους, η Λάρισα με 525, η Θεσσαλονίκη με 353 τόνους, η Λαμία με 301. «Δεν έχει αλλάξει τίποτα τα τελευταία χρόνια, ούτε προς το καλύτερο ούτε προς το χειρότερο», εκτιμά ο κ. Κουτρούλης, ο οποίος διαμένει στην Κρήτη. «Ολες οι αστικές περιοχές είναι υπερφωτισμένες. Ολη η γραμμή που ξεκινά από τη Σητεία. Το βόρειο τμήμα της Κρήτης είναι υπερφωτισμένο, ιδιαίτερα τους καλοκαιρινούς μήνες». «Η κατάσταση γίνεται όλο και χειρότερη», εκτιμά ο κ. Αλαβάνος, δικηγόρος και ερασιτέχνης αστρονόμος, που ερευνά τα τελευταία δέκα χρόνια το φαινόμενο. Πριν από οχτώ χρόνια προσπάθησε να ορίσει «ποια η σχέση γειτονικού δικαίου με τη φωτορύπανση. Είναι κι αυτή μια μορφή ρύπανσης. Πρέπει να προστατευτεί ο πολίτης».
Στην Αττική
Το μεγαλύτερο μέρος της Αττικής είναι υπερφωτισμένο. Η μόλυνση, άλλωστε, ταξιδεύει 130 χλμ. μακριά από την περιοχή που υπάρχει έντονη φωτορύπανση. Από όπου, δηλαδή, το τεχνητό φως είναι κατά 10% πιο έντονο από το φυσικό φως της νύχτας. Από το χάρτη που προκύπτει από τα στοιχεία της έρευνας του κ. Μιχάλη Πετράκη, διευθυντή του Ινστιτούτου Ερευνών Περιβάλλοντος και Βιώσιμης Ανάπτυξης του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, ξεχωρίζουν εύκολα οι περιοχές με υψηλή φωτορύπανση: το κέντρο και τα βουνά της Αθήνας, η Ραφήνα, τα Σπάτα, τα βόρεια προάστια, ο Αλιμος, το Λαγονήσι, όλος ο Πειραιάς. Ελάχιστες είναι οι περιοχές με χαμηλή φωτορύπανση, εκτός από το Σούνιο και τα παράλια Ανατολικής Αττικής. Εκεί, με εξαίρεση τους καλοκαιρινούς μήνες, μπορεί κανείς να γίνει μικρός πρίγκιπας. Να ταξιδέψει στον Γαλαξία και τα πλήθη των σχηματισμών του. Να δει το ζωδιακό φως, έναν ευδιάκριτο κώνο φωτός. Ακόμα και εκεί περαστικά σύννεφα διακρίνονται σαν σκοτεινές μάζες που εμποδίζουν τη φυσική λάμψη του Γαλαξία και η πόλη μοιάζει να καίγεται στον ορίζοντα. Αν βέβαια προσπαθήσει κάποιος να δει τον ουρανό από την Πανεπιστημίου, θα καταλήξει ότι «τ’ αστέρια που ονειρευτήκαμε» ήταν «το πολύ καύτρες μέσα στη νύχτα απ’ τα τσιγάρα που τινάζαμε».
Ενοχη για καρκίνο του μαστού
Στις μέρες μας ένα παιδί δεν μετράει τ’ άστρα. Τα ψάχνει. Κι αυτή είναι ίσως η πιο ανώδυνη επίπτωση της φωτορύπανσης, που απασχολεί τους Ελληνες επιστήμονες τα τελευταία 15 χρόνια. Εντονότερες είναι οι συνέπειες της μόλυνσης στην υγεία, στην οικολογία και την οικονομία. Οι γιατροί εκφράζουν φόβους ότι το έντονο τεχνητό φως μπορεί να ευθύνεται για το υψηλό ποσοστό του καρκίνου του μαστού. «Ο ισχυρός νυχτερινός φωτισμός αποπροσανατολίζει τα νυχτόβια ζώα, τα έντομα και τα πουλιά», σημειώνει ο κύριος Κουτρούλης. Ερευνες στην Αμερική έχουν αποδείξει ότι κάθε χρόνο 5 εκατ. πουλιά προσκρούουν σε ψηλά κτίρια τη στιγμή που οι μικρές θαλάσσιες χελώνες, ακολουθώντας τα φώτα, περπατούν στην άσφαλτο.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου